پلاستی‌سایزرهای بر پایه ارتوفتالات‌ها
پلاستی‌سایزرهای بر پایه ارتوفتالات‌های با وزن مولکولی کم نقش مهمی در حوزه صنعت نرم‌کننده‌های PVC ایفا می‌کنند. بااین‌حال، استفاده از این گروه نرم‌کننده‌ها با محدودیت‌های قانونی مواجه شده و چنین محدودیت‌هایی اخیراً در حال افزایش نیز هستند.
در نتیجه، امروزه ارتوفتالات‌های با وزن مولکولی بالا و نیز طیفی از جایگزینهای غیر ارتوفتالاتی از جمله پلاستی‌سایزرهای زیستی (Bio-based) موردتوجه و استفاده قرار گرفته‌اند.
اروپا به‌عنوان پیشگام در وضع و اجرای محدودیت‌های ذکر شده، بر اساس آیین‌نامه REACH، استفاده از برخی فتالات‌ها از جمله نیتریل‌بوتیل‌فتالات (BBP)، دی‌بوتیل‌فتالات (DBP)، دی‌ایزوبوتیل‌فتالات (DIBP)، و دی‌اتیل‌هگزیل‌فتالات (DEHP) را محدود کرده است. در نتیجه، تولید و استفاده از فتالات‌های ذکر شده در اروپا بسیار کاهش‌یافته و طبق گزارش شورای صنعت شیمیایی اروپا (Cefic)، مطالعات و نظارت‌های زیستی کاهش چشم‌گیر بیماری‌های ناشی از استفاده از این دسته از نرم‌کننده‌های فتالاتی را نشان می‌دهد. اروپا همچنین در گام بعدی، محدودیتی مبنی بر عدم استفاده از چنین نرم‌کننده‌های فتالاتی به میزان بیش از 0.1%، بر کالاهای ارائه شده در بازارهای حوزه یورو اعمال کرده است که به گفته Cefic این محدودیت در وهله اول باهدف نظارت بر کالاهای وارداتی به اروپا وضع شده است. طبق گزارش آژانس مواد شیمیایی اروپا (ECHA)، از جمله آثار مخرب BBP، DBP، DIBP و DEHP ایجاد اختلال در عمل‌کرد سامانه غدد درون‌ریز بدن است.
نرم‌کننده‌های جایگزین
شرکت آلمانی Evonik که از پیشرفته‌ترین شرکت‌های جهان در زمینه تولید مواد شیمیایی با خواص و کاربرد ویژه محسوب می‌شود و مزیت آن استفاده از قدرت خلاقانه و فن آوری‌های یک‌پارچه است، DNIP (دی‌ایزونانیل‌فتالات) را تحت نام تجاری Vestinol 9 تولید و به فروش می‌رساند. به گفته Evonik این ماده به دلیل دارا بودن پنجره فرایندی وسیع و نسبت قیمت به عمل‌کرد مقرون‌به‌صرفه یک نرم‌کننده مهم با کاربردی عمومی برای PVC نرم به شمار می‌رود. این شرکت همچنین نرم‌کننده‌های دیگری نیز به‌عنوان جایگزین نرم‌کننده‌های ترفتالاتی تولید می‌کند:
- سیکلوهگزانوات تحت نام تجاری Elatur CH
- دی‌پنتیل‌ترفتالات (DPT) تحت نام تجاری Elatur DPT
به گفته Evonik، ماده Elatur DPT یک نرم‌کننده با ویسکوزیته پایین و ذوب سریع همراه با مقدار بسیار کمی محتوای آلی شبه فرار (SVOC) است (کم‌تر از 0.01%) که در ترکیب با Elatur CH در بسیاری از کاربردها بسیار مؤثر واقع شده است. از جمله کاربردهای ویژه PVC حاوی این نرم‌کننده می‌توان به کف‌پوش، پوشش دیوار، و فیلم اشاره کرد.
جایگزینهای نرم‌کننده‌های ارتوفتالاتی
در آمریکا شمالی نیز، به گفته مدیر صنعتی BASF، استفاده از جایگزینهای نرم‌کننده‌های ارتوفتالاتی به‌خصوص در صنایع اسباب‌بازی و وسایل مراقبت کودکان، روبه‌افزایش است که این افزایش درگرو استفاده از DOTP (دی اکتیل ترفتالات) است. نرم‌کننده‌های جایگزین در صنایع ذکر شده، و نیز صنایعی نظیر بسته‌بندی مواد غذایی، فیلم و ورق، کف‌پوش، تجهیزات پزشکی و نیز لوازم ورزشی در آمریکا بیش‌تر شامل DINCH از جمله DINCH تولید شده در BASF تحت نام Hexamoll DINCH، DOTP، و ATBC (استیل‌تری‌بوتیل‌سیترات) می‌شوند.
همچنین به گزارش BASF، DINCH، DOTP، TOTM (تری (2-اتیل هگزیل) تری ملیتات)، و BTHC (n- بوتیل - تری -n-هگزیل سیترات) جایگزینهای DEHP در کاربردهای مربوط به تجهیزات پزشکی هستند.
در همین راستا، شرکت Teknor Apex، اخیراً طیفی از ترکیب‌های جدید گرید پزشکی را تحت عنوان نرم‌کننده‌های بدون DEHP و یا دیگر ارتوفتالات‌ها به بازار عرضه کرده است که در آن‌ها از TOTM، ATBC، و DOTP استفاده شده است. به گفته این شرکت، TOTM کم‌ترین میزان جدایی از ماتریس PVC را از خود نشان داده و در تماس با پلی‌کربنات و ABS بیش‌ترین مقاومت را در برابر ترک ارائه می‌دهد. ATBC فرایندپذیری شبیه به DEHP داشته و دارای سمیت بسیار کمی است. همچنین، این شرکت DOTP را جایگزینی مقرون‌به‌صرفه برای DEHP معرفی کرده و معتقد است آمیزه آن همراه با TOTM یا ATBC می‌تواند مقرون‌به‌صرفه، همراه با فرایندپذیری خوب و میزان سمیت بسیار پایین بوده و نیز بهبود سازگاری با PC و ABS را به همراه داشته باشد.