امروزه بیش از نیمی از هشتاد میلیون تن الیاف مصرفی سالیانه در جهان، الیاف سنتزی هستند. الیاف مصنوعی ساخته دست بشر ابتدا در کشورهای غربی تهیه و تولید شدند؛ اما امروزه، با افزایش جمعیت قشر متوسط در دنیا، در همه کشورها مورداستفاده قرارگرفتهاند. این الیاف به دلیل دوام بالاتر نسبت به الیاف طبیعی، همچنین قابلیت دستکاری و تنظیم خواصشان
با توجه به نوع کاربرد از طریق تغییر در ترکیب شیمیایی و یا شرایط فرآیندی و نیز امکان افزایش زیبایی ظاهریشان، بهطور گستردهای در منسوجات با کاربردهای تخصصیتر بکار میروند. بهعنوانمثال، الیاف مصنوعی میتوانند انعطافپذیر یا سخت باشند. همچنین میتوان میزان جذب آبشان را نیز تغییر داد.
الیاف صنعتی به رشد سریعشان در بسیاری از کاربرهای نهایی مانند مواد ساختمانی، منسوجات در صنعت خودروسازی، تک رشتههای مورداستفاده در چمن مصنوعی برای زمینهای ورزشی یا ایجاد مناظر و بی بافتها نیز ادامه میدهند.
پلیپروپیلن پلیمری بسیار پرکاربرد در تولید الیاف مصنوعی ازجمله تولید الیاف بلند و ریسندگی الیاف ببافت یا نوارهای بافتهشده از آنها به شمار میرود. ازجمله ویژگیهای الیاف مصنوعی پلیپروپیلن میتوان به مقاومت بالا به اسیدها، مقاومت به فرسایش و مقاومت به آسیبهای حشرات اشاره کرد. پلی امید و پلیاتیلن و همچنین پلیاستر، پلیمرهای مهم دیگری هستند که در تولید الیاف مصنوعی مورداستفاده قرار میگیرند.
الیاف مصنوعی در طول فرآیند کردن پلیمر، ریسندگی و نیز عمر سرویسدهی خود در معرض تخریب گرمایی و اکسیداسیون نوری (فوتواکسیداسیون) قرار میگیرند. الیافی که در چمن مصنوعی، غشاهای محافظتی یا فرش و کفپوشها مورداستفاده قرار میگیرند، باید قادر به تحمل شرایط جوی سختی ازجمله تابش طولانیمدت اشعه UV و آلودگیهای محیطی باشند. در برخی از کاربردها نیز، مانند کاربردهای ساختمانی و اتومبیل، دوام طولانیمدت الیاف مصنوعی امری ضروری است.
بهطورکلی، آنتی اکسیدانتهای ایرگانوکس و پایدار کنندههای نوری chimassorb و Tinuvin از الیاف در برابر مضرات پیرشدگی گرمایی و نور UV، ازجمله تغییر رنگ و تخریب، محافظت میکنند. در ادامه به بررسی بیشتر این پایدار کنندهها خواهیم پرداخت.
الیافی که در معماری بهعنوان غشاهای محافظتی بکار میروند شامل ژئوتکستایلها، نمدهای مورداستفاده در قیرگونی بام و محافظ نمای ساختمان میشوند. در جدول زیر محصولات ارائهشده توسط BASF که مناسب استفاده در الیاف ساختمانی هستند، آورده شده است.
محصول پیشنهادیBASF |
نوع الیاف |
کاربرد |
برایالیاف پلیپروپیلن: CHIMASSORB 2020 Tinuvin 2020 Flamestab NOR 116 برای الیاف پلیآمید: CHIMASSORB 2020 Tinuvin 234 2020 Uvinul 4050
|
پلیاولفینهایبافتهشده و بی بافت پلیاستر بعضیاوقاتپلیوینیلکلراید |
ژئوتکستایل محافظنمایساختمان نمدقیرگونی بام توری سایهبان |
برای الیاف پلیاستر:
Tinuvin 1600 Tinuvin 234 Tinuvin 1577
|
الیاف پلیاستر و آکریلیک |
توری سایهبانهای تزئینی سایهبان چادر (برای پروژههای ساختمانی) |
BASF همچنین با تمرکز بر جنبههای ایمنی مواد ساختمانی، تاخیراندازهای شعله را نیز عرضه کرده است که مانند پایدار کنندههای نوری مورداستفاده در غشاهای مورداستفاده برای عایقکاری، میتوانند درگرفتن مجوزهای ایمنی مربوط به مصالح ساختمانی کمککننده باشند. جهت مشاهده محصولات بیشتر به سایت BASF مراجعه کنید.
بیبافتها طیف وسیعی از کاربردها ازجمله در حوزه بهداشت و مواد بهداشتی، فیلتراسیون هوا و کاربردهای ساختمانی و ژئوتکستایلها را در برمیگیرند. پلیپروپیلن از پلیمرهای پرمصرف در این بخش به شمار میرود. در جدول زیر افزودنیهای ارائهشده توسط شرکت BASF در بخش بی بافتها ارائهشده است:
مزایای محصولات |
محصولارائهشده در BASF |
کاربردها و نیازمندیها |
پایداری فرآیندی پایداری ریسندگی مقاومت برجسته به UV تاخیراندازی در شعله |
CHIMASSORB 2020 Flamestab NOR 116 |
حوزه ساختمانی: ژئوتکستایلها،عایقها یا غشاها، کامپوزیتهای همراه با فیلمها یا دیگر منسوجات
|
مقاومت بسیار بالاتر به UV نسبت به سایر HALS هاTinuvin XT 200 بهعنوان افزودنی مکمل یا جایگزیندر حضور آلایندههای اسیدی استفادهشده در درمان محصولات زراعی است. |
CHIMASSORB 2020 Tinuvin XT 200
|
کشاورزی: تونلهای کوچک، لایههای محافظ برای گیاهان و درختها، ساختارهای کامپوزیتی و پوششها |
جهت مشاهده محصولات بیشتر به سایت BASF مراجعه شود.
BASF با بیش از 25 سال تجربه درزمینه تولید افزودنیهای اجزای بکار رفته در تولید چمنهای مصنوعی، یکی از تولیدکنندگان و عرضهکنندگان پیشتاز در این حوزه به شمار میرود. طیف گسترده محصولات این شرکت شامل پایدار کنندههای نوری آمینهای استتار شده (HALS) و جاذبهای UV برای فیلمها، نوارها و تک رشتههای پلیاتیلنی، پلیپروپیلنی پلیآمیدی میشود. بعلاوه، این شرکت، Flamestab را نیز در این بخش پیشنهاد میکند که یک تأخیر انداز شعله با مقاومت برجسته نسبت به پیرشدگی در اثر UV برای بخشهای نازک پلیاولفینی بهحساب میآید.
در جدول زیر، جاذبهای UV و پایدار کنندههای نوری BASF در حوزه چمن مصنوعی ارائهشده است:
پیشنهاد BASF |
کاربردها |
Chimassorb2020 Uvinul4050 Uvinul5050 Tinuvin XT 55 Flamestab NOR116 |
ایجاد مناظر طبیعی نما کفپوش داخل ساختمان تک رشتههای چمن مصنوعی PP برای کاربرد در بخشهای خارجی ساختمان نوارهای اتصال |
Chimassorb2020 Tinuvin 326 Uvinul5050 Tinuvin XT 55 |
کاربردهای ورزشی و ایجاد مناظر داخل ساختمان تک رشتههای چمن مصنوعی PE برای کاربرد در بخشهای خارجی ساختمان نوارهای اتصال |
Chimassorb2020 Tinuvin234 Uvinul4050
|
کاربردهای ورزشی داخل ساختمان تک رشتههای چمن مصنوعی PA برای کاربرد در بخشهای خارجی ساختمان نوارهای اتصال |
مقاومت در برابر تخریب نوری که منجر به آسیب به زیبایی و استحکام مکانیکی لوازم میشوند، در این بخش موردنیاز است. ازآنجاکه قوانین مربوط به ایمنی در این حوزه بسیار سختگیرانه و شدید است، تأثیراتی مانند تاخیراندازی در شعله در بسیاری از کاربردها بیشازپیش در مکانهای عمومی یا آپارتمانها مانند خانههای شخصی اهمیت مییابد.
در جدول زیر محصولات BASF برای کاربرد در لوازم و اثاثیه منزل ارائهشده است:
محصولات BASF |
نوع لیف |
کاربردها |
Chimassorb2020 Tinuvin234 Flamestab NOR116 |
الیاف پلیپروپیلن |
مبلمان و پردهها، فرشهای با الیاف مصنوعی |
Chimassorb2020 Tinuvin234 Uvinul4050 |
الیاف پلیسمید |
فرشهای با الیاف مصنوعی |
Tinuvin1600 Tinuvin234 Tinuvin1577 |
الیاف پلیاستر |
پردهها و مبلمان |
جهت تکمیل این بحث، در جدول زیر بهمرور افزودنیهای ارائهشده توسط BASF در تعدادی از مهمترین کاربردهای الیاف مصنوعی خواهیم پرداخت:
توریایمنی ساختمان (لفاف) |
نوارهای کیسههای جامبو (FIBC) |
بی بافتها درحوزه بهداشت |
بیبافتهای فنی |
چمن مصنوعی |
کاربرد |
|
|||||
PE,PP |
PP,HDPE |
PP |
PP |
PE,PP |
پلیمر مورداستفاده |
HMW HALS |
Tinuvin 770/791/783 |
Peroxides |
HMWHALS |
HMW HALS |
افزودنیهای استاندارد |
Flamestab NOR 116 |
Irgatec CR 76IC |
محصولات متمایز |
|||
تاخیرانداز شعلهغیر هالوژنی که تأثیر تاخیراندازی و نیز پایداری حرارتی و UV را برای فیلمهای نازک و الیاف پلیاتیلنی فراهم میآورد. |
HALS با عملکردبالا که معیارهایصنعتی را برآورده میسازد. و مزایای فرآیندی(مثل شکست مذاب کمتر) و نیز امکان تماسبا مواد غذایی را فراهم میآورد. |
اصلاحکننده پلیمر که امکانتولید اقتصادی بیبافتهای PP باخواص مکانیکی و ممانعتی برجستهرا فراهم میآورد. |
HMW HALS جدید با عملکرد بالا، ارائهدهنده پایداری نوری و پایداری حرارتی عالی همراه با مشخصات فرآیندی بهبودیافته |
HMW HALS جدید با عملکرد بالا، ارائهدهنده پایداری نوری و پایداری حرارتی عالی همراه با عملکرد حمل آب بهبود یافته |
مزایا |